گورباچف برخی سران جمهوری‌ها را به تسهیل کردن فروپاشی شوروی متهم کرد

به گزارش ایرنا به نقل از شبکه دوم تلویزیون دولتی روسیه، گورباچف روز چهارشنبه به مناسبت سی امین سالگرد کودتا در شوروی گفت: سران کودتا و امضا کنندگان توافقنامه بلاوژسکی پوشه مسئول فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بودند. 

به عقیده گورباچف، در سال ۱۹۹۱ کودتا شکست خورد اما با این وجود موقعیت رئیس جمهوری شوروی را تضعیف کرد و شرایطی را بوجود آورد که ادامه تلاش برای حفظ شوروی دشوار بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

گورباچف گفت: زمانی که کودتاچیان من را در منطقه فوروس بازداشت خانگی کرده و وسایل ارتباطی من قطع شد نمایندگان خود را اعزام کرده و من اکیدا درخواست آنها برای اعلام وضعیت فوق العاده را رد کرده و اقدامات آنها را تبهکارانه و ماجراجویانه خواندم.  

کودتای ۱۸ اوت سال ۱۹۹۱ که در تقویم روسیه از آن به عنوان «اوگوستسکی پوچ» نام برده می شود تلاش ناموفق گروهی از سران حزب کمونیست شوروی برای تغییر حکومت این کشور بود که ناکام ماند و چهار ماه پس از آن حکومت شوروی فروپاشید.

روسای جمهوری روسیه، بلاروس و اوکراین روز هشتم ماه دسامبر سال ۱۹۹۱ توافقنامه 'بلاوژسکی پوشه' را امضا کردند که بر اساس آن به موجودیت شوروی پایان داده می شد و سازمان کشورهای مستقل مشترک المنافع (همسود) بوجود آمد.

چند روز پس از امضای این توافقنامه، حکومت اتحاد جماهیر شوروی منحل و گورباچف استعفا کرد. 

 گورباچف در ادامه سخنان خود با بیان اینکه از کودتای ناموفق سال ۱۹۹۱ باید درس عبرت گرفت، اظهار داشت:  باید از اصول دمکراتیک دفاع کرد و امکان هرگونه غصب قدرت در کشور از راه زور را ازبین برد. 

 با گذشت ۳۰ سال از کودتای نافرجام اوت ۱۹۹۱میلادی هنوز درباره این رویداد تاریخی، در جامعه روسیه و حتی نخبگان سیاسی حاکم بر این کشور دیدگاه های متفاوتی وجود دارد.
بسیاری از این کودتا انتقاد می کنند و آن را آخرین تلاش سران تندروی کمونیست برای حفظ نظام پوسیده شوروی می خوانند و عده ای دیگر نیز هنوز با حکومت میخاییل گورباچف آخرین رئیس جمهوری اتحاد جماهیر شوروی که کودتا علیه آن برپا شده بود، مخالف هستند.

کودتای نافرجام ۱۹۹۱ شوروی چگونه رخ داد
براساس برنامه کودتاگران در روز ۱۸ ماه اوت، در کمیته دولتی حالت فوق العاده ایجاد شد که روسها آن را «گ.ک.چ.پ» می نامند.
رهبری کودتا از هشت نفر تشکیل شده بود که اعضای این کمیته به حساب می آمدند و در راس آنان 'گنادی یانایف' معاون رئیس جمهوری شوروی و 'ولادیمیر کریوچکوف' رئیس سازمان امنیت شوروی (کا.گ.ب) قرار داشتند.
کودتاگران از سفر میخاییل گورباچف رئیس جمهوری شوروی به کریمه برای استراحت استفاده کرده و کودتا را اعلام کردند.
واحدهای ارتش شوروی مطابق برنامه کودتاگران در خیابان های مرکزی شهر مسکو از جمله میدان سرخ و خیابان های منتهی به آن مستقر شدند.
کودتاگران بلافاصله پس از آغاز کودتا، گنادی یانایف را رئیس جمهور شوروی خواندند.
در بیانیه ای که کوتاگران از تلویزیون شوروی منتشر کردند، میخاییل گورباچف فرد ناتوان معرفی و به دلیل بیماری از مقامش برکنار شد.

خواسته های کودتاگران
کمیته «گ.ک.چ.پ» یا همان گروه کودتاگران خواستار برکناری میخاییل گورباچف از مقام رئیس جمهوری شوروی و 'بوریس یلتسین' از مقام رئیس جمهوری روسیه بودند.
آنها با انتقاد از سیاست های گورباچف و یلتسین و متحدان این دو نفر خواستار تلاش برای جلوگیری از فروپاشی شوروی شده بودند.
به عقیده رهبران کودتا، گورباچف به آرمان های شوروی خیانت و با دشمنان این کشور برای فروپاشی آن تبانی کرده بود.
گفتنی است در روز ۱۷ ماه مارس سال ۱۹۹۱ یعنی حدود چهار ماه پیش از کودتا و ۹ ماه پیش از فروپاشی شوروی در چند جمهوری اتحاد جماهیر شوروی همه پرسی برگزار شد و اکثر شرکت کنندگان در آن به حفظ شوروی رای دادند.
ارمنستان، گرجستان، لتونی، لیتوانی، استونی و مولداوی در این همه پرسی شرکت نکردند.
پس از این همه پرسی، طرحی برای ایجاد حکومت جدید شوروی مطرح شده بود که در آن جمهوری های شوروی از حکومت مرکزی اختیارات بیشتری می گرفتند.
این طرح قرار بود روز ۲۰ ماه اوت ۱۹۹۱ امضا شود که با برپایی کودتا، هرگز امضا نشد.

برچسب‌ها روسیه اتحاد جماهیر شوروی میخائیل گورباچف

منبع: ایرنا

کلیدواژه: روسیه اتحاد جماهیر شوروی میخائیل گورباچف روسیه اتحاد جماهیر شوروی میخائیل گورباچف اتحاد جماهیر شوروی رئیس جمهوری شوروی میخاییل گورباچف سال ۱۹۹۱

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۵۱۵۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پروژه آزوریان؛ تلاش سیا برای سرقت زیردریایی هسته ای شوروی(+تصاویر)

عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - در سال 1974، کشتی هیوز گلومار اکسپلورر (Hughes Glomar Explorer) با طول 189 متر توجه بسیاری را به خود جلب کرد. گفته می شود این کشتی ویژه معدن کاری در اعماق دریا زاییده فکر میلیاردر هاوارد هیوز و یکی از بزرگترین نمونه ها در نوع خود بود.

کشتی گلومار به اندازه ای بزرگ بود که امکان عبور از کانال پاناما را نداشت. اما این اندازه کشتی نبود که توجهات را به سوی آن جلب کرد، بلکه ماموریتش بود. گلومار قرار بود کاری غیر قابل تصور را انجام داده و سنگ های حاوی منگنز را درست از کف اقیانوس استخراج کند.

هنگامی که کشتی گلومار در پهنه وسیع اقیانوس به سمت اتحاد جماهیر شوروی حرکت کرد، توجه مردم – از جمله اعضای ناوگان سرخ – به سوی آن جلب شد. زمانی که کشتی های شوروی گلومار را زیر نظر داشتند، هیچ سرنخی از ماموریت واقعی آن نداشتند.

در واقع، تعداد کمی از آن خبر داشتند.

داستانی پوششی برای رسیدن به زیردریایی غرق شده شوروی

کشتی معدن کاری در واقع بخشی از تلاش برای استخراج سنگ های منگنز از کف اقیانوس نبود و تنها یک داستان پوششی بود. در واقع، گلومار در یک ماموریت مخفی سی آی ای (سیا) به نام "پروژه آزوریان" (Project Azorian) شرکت داشت.

هدف؟ استفاده از یک سامانه هیدرولیک داخلی مخفی در کشتی برای فرستادن پنجه ای به عمق 5029 متری اعماق اقیانوس آرام و بالا کشیدن یک زیردریایی هسته ای گمشده شوروی بود. تصور می شد این زیردریایی حاوی موشک های بالستیک مجهز به سلاح هسته ای و اسرار ناگفته جنگ سرد است.

داستان پوششی فوق العاده پیچیده بود و برای انجام چنین کاری باید یک حلقه رازداری بسیار کوچک حفظ می شد.

جرقه چنین ماموریتی با غرق شدن زیردریایی هسته ای کی-129 شوروی در سال 1968 شکل گرفت. برای نیروهای اطلاعاتی آمریکا مشخص شده بود که مقامات شوروی از محل دقیق غرق شدن این زیردریایی کلاس گلف 2 آگاه نیستند، زیرا دو ماه را صرف جستجویی بی نتیجه برای یافتن زیردریایی و 98 خدمه آن کرده بودند. اما به لطف ردیابی آکوستیک پیچیده، آمریکا تصویر واضحی از محل غرق شدن زیردریایی داشت. شش سال طول می کشد تا آمریکا ماموریتی را طراحی کرده، تجهیزات لازم را ساخته، و کشتی گلومار را به سمت محل مورد نظر روانه کند تا تلاشی مخفیانه برای بالا کشیدن زیردریایی از کف اقیانوس انجام شود.

سطح جزئیات بسیار باورنکردنی است. همه چیز به گونه ای طراحی شده بود تا هدف نهایی از ماموریت آشکار نشود و داستان چیز دیگری به نظر برسد.

همکاری سی آی ای با میلیاردر هاوارد هیوز

در ژوییه 1969، کار واقعی آغاز شد. با حمایت ریچارد نیکسون، رئیس جمهور وقت آمریکا، سی آی ای از هاوارد هیوز برای ساخت یک کشتی معدن کاری بسیار بزرگ و فرستادن آن به اقیانوس آرام در جستجوی سنگ های منگنز کمک گرفت. سپس، بین سال های 1971 و 1972 ساخت کشتی هیوز گلومار اکسپلورر به نمایش گذاشته شد. مقالات منتشر شده در نشریات تجاری، همه چیز از محل کشتی سازی در چستر، پنسیلوانیا تا عبور کشتی معدن کاری از تنگه ماژلان در آمریکای جنوبی را پوشش می دادند. عبور از تنگه ماژلان به دلیل اندازه بزرگ کشتی و عدم امکان عبور از کانال پاناما صورت گرفت.

سطح جزئیات، اندازه عملیات و جسورانه بودن آن بسیار باورنکردنی بود. سال ها کار صبورانه در این زمینه انجام شده بود. این نمونه ای از انجام یک بازی طولانی است. تعداد مواردی که باید مد نظر قرار گرفته و به آنها فکر می شد، باورنکردنی بود. خطرات نیز زیاد بود و آمریکا اساسا قصد سرقت یک زیردریایی شوروی از کف اقیانوس را داشت.

تا اکتبر 1970، مهندسان سی آی ای و پیمانکاران مورد تایید دولت تنها راه برای بلند کردن زیردریایی را یک وینچ قدرتمند نصب شده روی یک کشتی به طور خاص اصلاح شده تعیین کردند. ساخت گلومار به دلیل اندازه آن به ماشین آلات به طور خاص طراحی شده نیاز داشت. شکل نهایی کشتی شبیه یک دریک حفاری نفت بود، اما نمونه ای که شامل یک جرثقیل انتقال لوله، دو پایه حوض نشینی بلند، مکانیزم گرفتن پنجه مانند و یک بخش مرکزی به نام "استخر ماه" با درهایی برای باز و بسته شدن حفره کف بود.

کشتی گلومار برای کارهای آماده سازی پیش از ماموریت راهی لانگ بیچ، کالیفرنیا شد. این شامل بارگیری 24 ون حاوی تجهیزات محرمانه برای ماموریت در یک بارج بود. بارج در تاریکی شب به زیر آب رفت و تجهیزات بارگیری شد. لوله کشی فولادی و ابزار پنجه مانند که می توانست از زیر شکم کشتی پایین بیاید نیز از طریق استخر ماه وارد کشتی شد. این اقدامات برای دور ماندن کل فرایند از چشم های کنجکاو روی کشتی های مجاور یا ماهواره های شوروی صورت گرفت.

تلاش برای بالا کشیدن مخفیانه زیردریایی غرق شده شوروی

پس از آماده شدن برای حرکت، کشتی گلومار به سمت محل غرق شدن زیردریایی شوروی راهی شد و در 4 ژوییه 1974 به مقصد رسید. سپس، نزدیک به 200 خدمه کشتی گلومار هفته ها را در یک ماموریت بازیابی سپری کرده و در نهایت روی محل دقیق لاشه زیردریایی قرار گرفتند. ابزار گرفتن پنجه مانند به سوی هدف نهایی پایین فرستاده شد.

این در شرایطی بود که کشتی های شوروی نیز خدمه کشتی گلومار را زیر نظر داشتند. یک سند ویرایش شده سی آی ای نشان می دهد که دستور آماده باش برای انهدام اضطراری اجزا حساس در صورت تلاش نیروهای شوروی برای سوار شدن به کشتی و به خطر افتادن ماموریت داده شده بود.

خدمه کشتی ابزار گرفتن را به سمت زیردریایی غرق شده روانه کردند و پس از رسیدن به کف اقیانوس، بدنه زیردریایی را در بر گرفت. زیردریایی شوروی به آرامی و پیوسته از کف اقیانوس به بالا کشیده می شد.

تقریبا در نیمه راه بازگشت به سطح – حدود 2743 متر از کف قیانوس – بدنه زیردریایی از هم پاشید و یک قسمت 30 متری از جلوی آن دوباره به کف اقیانوس سقوط کرد. خدمه به فعالیت خود ادامه دادند و بخشی از زیردریایی کی-129 را به داخل کشتی گلومار کشیدند.

در آگوست 1974، خدمه کشتی گلومار بخشی از زیردریایی بازیابی شده را برای بررسی به هاوایی بردند. محتویات دقیق پروژه آزوریان از حالت محرمانه خارج نشده است، اگرچه به گفته سی آی ای شش جسد به طور رسمی در دریا دفن شدند.

افشای ارتباط سی آی ای با کشتی گلومار

پروژه آزوریان برنامه بزرگ خود را به پایان نرسانده بود و تنها بخشی از تلاش را تکمیل کرد. با آغاز برنامه ها برای ماموریت دوم، هدف اصلی گلومار شروع به آشکار شدن کرد.

در یک رویداد نامرتبط، دزدان به دفتر هیوز در لس آنجلس دستبرد زده و به اسناد محرمانه ای دست یافتند که این بازرگان و کشتی گلومار را به سی آی ای مرتبط می کرد. تلاش هایی برای جلوگیری از انتشار این خبر صورت گرفت. اما در فوریه 1975 شرایط تغییر کرد و لس آنجلس تایمز ارتباط بین سی آی ای با کشتی گلومار افشا کرد. در نتیجه، محرمانه بودن ماموریت از بین رفت. این موجب شد تا دولت جرالد فورد، رئیس جمهور وقت آمریکا، از انجام هر گونه ماموریت دیگری پرهیز کند. سی آی ای نیز عبارت معروف "نه می توان تایید کرد و نه رد کرد" را ارائه کرد.

اگرچه پروژه آزوریان نتوانست اهداف اصلی اطلاعاتی خود را برآورده کند، اما سازمان سیا عملیات را یکی از بزرگترین پیروزی‌های اطلاعاتی دوران جنگ سرد ارزیابی کرد. پروژه آزوریان هنوز یک شگفتی مهندسی است، که فناوری استخراج از اعماق اقیانوس‌ها و فناوری بارگیری سنگین را پیشرفت داده است.

پس از آن، گلومار یک زندگی کمتر مخفیانه را دنبال کرد و پیش از اینکه سال ها بدون استفاده بماند، در چند سفر معدن کاری اقیانوسی شرکت داشت. در دهه ۱۹۹۰، یک شرکت نفتی این کشتی را با نام اکسپلورر GSF بازسازی کرد تا برای حفاری نفت و اکتشاف در عمق دریاها استفاده شود. در نهایت، این کشتی در سال ۲۰۱۵ در چین اسقاط شد.

یکی از وسایلی که راهی قبرستان قراضه ها نشد، یک تخته عرشه بود که در دهه 1970 از گلومار بیرون کشیده شد. سی آی ای قصد داشت آن را به عنوان یادگاری از حمایت ریچارد نیکسون از ماموریت به وی اهدا کند، اما پیش از این اقدام، نیکسون استعفا داد. تخته همراه با برخی اقلام مرتبط با کشتی گلومار اکنون در موزه قرار دارد و نمادی از ماموریتی است که هرگز به طور کامل به نتیجه نرسید.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: کشتی جنگی بشقاب پرنده ای؛ عجیب ترین پروژه نیروی دریایی امپراتوری روسیه!(+تصاویر)